Тоглоомын дүрмийн ач холбогдол

Ямар нэгэн асуудал авч хэлэлцэх үед хэрэв анзаарвал ихэнх хүмүүс ямар нэгэн хариулт өгөөд зогсохгүй тухайн асуудлын шийдлийг хайж зөвлөгөө өгч эхэлдэг. Хүмүүс асуудлыг гүн гүнзгий сайн мэдэхгүй ч тухайн сэдэвтэй холбоотой ямар нэгэн зөвлөгөө заавал өгнө. Урьд өмнө нь анзаарч байгаагүй бол туршаад үзсэн ч болно. Өөрийн сайн мэддэг асуудлаа бусдад мэддэггүй мэтээр яривал хүмүүсийн ихэнх нь тайлбар хийж хариулт өгнө. Үүгээр зогсохгүй шаардлагатай бол зөвлөгөө өгч асуудлын шийдвэрлэх гэж оролдоно. Club House-т оролцож буй хүмүүсээс дээрх байдал мэр сэр ажиглагдаж байгаа биз дээ? Энэ үзэгдлийг энгийнээр мэдэмхийрэх гэнэ.

Яагаад хүн асуудлаа сайн мэдэхгүй ч бусдад зааж зөвлөгөө өгөх дуртай байдаг вэ? гээд судлаад үзэхэд хүн ердөө тодорхой байдалд дуртай байдагтай холбоотой болж таарсан. Эволюцын явцад амьд тэсэн үлдэхэд тодорхой байдал чухал байсан тул хүний уураг тархи тодорхой байдлыг эрхэмлэж харин тодорхой бус байдлыг үл тэвчдэг болж хувирсан. Иймээс л аливаа асуудлыг тодорхой болгох зорилгоор хүн бусдад итгэж найддаг бол дагаад хүлээлт үүсэж байдаг. Энэ өнцгөөс авч үзвэл мэдэмхийрэх нь асуудлыг тухайн хүндээ тодорхой болгосон мэт эндүүрэл төрүүлж байдаг тул аргагүй өөрт ая тухтай мэдрэмжийг төрүүлж байдаг нь ойлгомжтой юм.

Тархины энэ шинж чанар нь тогтвор суурьшилтай ажиллах асуудалтай ямар хамаатай юм гэсэн асуулт төрж болох юм.

Монголын төрийн ч бай хувийн хэвшлийн ч бай аль ч салбарын байгууллагууд асуудлаа шийдвэрлэхдээ удаан гэсэн шүүмжлэл маш түгээмэл. Энэ нь ямар сөрөг үр дагавартай вэ? гэвэл ажилчдын хувьд тодорхой бус байдлыг үүсгэж байдаг.

PS. Асуудлыг шийдэхгүй удааширч байна гэдэг нь үндсэндээ асуудлыг хойшлуулахаар “шийдвэрлэв” гэсэн үг юм. Тулгамдсан асуудлыг цаг хугацаанд нь шийдвэрлэхгүй байхын гол сөрөг үр дагавар нь ажилчид нь тодорхойгүй байдалд орж эхэлдэг бол энэ нь хамт олны сэтгэл зүйн хэвийн уур амьсгал алдагдан яваандаа идэвхтэй, санаачилгатай, бас ур чадвартай ажиллагсад байгууллагаас гарахыг эрмэлзэж өөр тийш явах хандлага үүсгэхэд хүргэнэ. Үр дүнд нь тогтвор суурьшилтай ажиллах хүсэл эрмэлзэл үгүй болдог. 

Тодорхой бус байдал олон чиглэлээр үүсдэг. Тэдгээрийг ангилвал ажил үүрэг нь тодорхой бус, өдөрт хийж гүйцэтгэх ажлын хэмжээ нь тогтсон бус. Тэр бүү хэл байгууллагын төлөвлөгөө, ерөнхий зорилт нь ч ойлгомжгүй байх нь элбэг байдаг. Гэтэл ажилчид тухайн байгууллагынхаа “тоглоомын дүрмийг” ойлгохыг хамгийн ихээр хүсэж байдаг. Үүнээс гадна ажилчдын өөрсдийн хувийн асуудлыг ямар журмын дагуу хэн шийдвэрлэх ёстой гэх зэрэг нь учир битүүлэг байх нь түгээмэл төдийгүй шийдвэрлэж өгч буй байдал нь бас удаашралтай. Тодорхойгүй байдал нэг том сөрөг үр дагаврыг үүсгэж байдаг бол тэр нь бухимдал ба стресс юм.

Иймээс байгууллагын төлөвлөгөө, зорилт тодорхой болгож асуудлыг түргэн шуурхай шийдвэрлэж байх тогтолцоог бий болгохгүй бол ажилчдын тогтвор суурьшилтай ажиллах нөхцөл бүрдэхгүй нь мэдээж. Аливаа асуудлыг тодорхой байлгах нь байгууллагын гүйцэтгэлд хүртэл асар чухал нөлөөтэй. Тодорхой байх гэдэг зарчим дээр тухайлбал шударга байдлын талаарх ойлголт хүртэл суурилж байдаг байна. Олон жилийн турш хийсэн хэд хэдэн судалгааны үр дүнд шударга байдал нь гурван чухал зүйлээс бүрддэг болохыг олж тогтоосон бол тэдгээрийн хоёр нь тодорхой байх гэсэн зарчимтай холбоотой болж таарсан. Нэгдүгээрт, ажилчид удирдлагын зүгээс гарсан шийдвэрийн тайлбарыг сонсохыг хүсэж байдаг. Хоёрдугаарт, хүлээлтийг тодорхой байлгахыг хүсэж байдаг байна. Энэ хоёр зарчим алдагдахаар ажилчид шударга бус тогтолцоотой байгууллага гэж хүлээн авч байдаг. Тиймээс ажилчдыг тогтвор суурьшилтай ажиллуулахын тулд тогтолцоог тодорхой болгох төдийгүй шударга тогтолцооны зарчмуудыг ч нэвтрүүлэх шаардлагатай.

Ажилчдын тогтвор суурьшилтай ажиллах нөхцөлийг бүрдүүлэх олон ярвигтай жижиг асуудлаас шалтгаалж байдаг тул цогц арга арга хэмжээ болгон хэрэгжүүлэх шаардлагатай гэдэг нь тодорхой юм. Нэгэн бизнесийн байгууллага ажилчдын асуудлыг түргэн шуурхай шийдвэрлэх тогтолцоо бий болгох зорилгоор дунд ба дээд шатны менежерүүдээс бүрдсэн зөвлөл ажиллуулж туршиж байгаа бол тус зөвлөлд багтсан менежерүүд нь ажилчдын зүгээс гарсан аливаа асуудлыг өөрөөсөө зайлуулах бус харин шийдвэрлэж өгөхөд нь тус болох үүргийг хүлээсэн. Энэ тогтолцоо нь ямар үр дүнтэй болохыг дүгнэж хэлэх нь хараахан эрт юм. Ямартай ч энэ туршилт нь ор тас үр дүнгүй өнгөрөхгүй нь тодорхой юм.