Одоо цагт байхын хүч ердөө л энэ юм...

Хүн дасгал сунгалт хийхгүй яваад байвал бие нь хөшиж мод мэт болдог бол үүнийг бие махбодын уян хатан бус байдал гэнэ. Үүнтэй яг адил одоо цагт байж чаддаггүй хүмүүс сэтгэл зүйн уян хатан бус байдалд ордог. Цор ганц ялгаа нь хүн бие нь мод болж уян хатан байдлаа алдсаныг эрх биш нэг мэдэрдэг бол сэтгэл зүйн уян хатан бус байдалд орсноо харин огт мэддэггүй. Тэр бүү хэл хөндлөнгөөс хэлбэл хүлээн зөвшөөрдөггүй.

Сэтгэлийн уян хатан бус байдал гэж юуг хэлдэг вэ? гэвэл сэтгэл зүйн хувьд таатай бус байдал үүсэхэд одоо цагт байж нөхцөл байдлыг бодитоор үнэлж чадахаа болихыг л хэлнэ. Ойлгоход энгийн юм шиг атлаа хэрэгжүүлэх гэхээр амаргүй зүйлийн нэг гэдэг. Учир нь ийм уян хатан бус байдал ямар нэгэн зүйлийн талаар тэмцэлд орсон хэнтэй ч тохиолдож болно. Тэгээд ч сэтгэлийн уян хатан бус байдал ихэнх хүмүүст бага зэрэг хэмжээнд бол байж л байдаг. Харин их хэмжээний өрөнд орсон, луйвар хийсэн аль эсвэл ямар нэгэн шашны сектэд (урсгалд) гүн орж дарамтад орсон гэх мэт хүнд асуудалд орсон хүмүүст илүү хүчтэй илэрч байдаг. Тийм хүмүүс өөрсдийгөө бодит бус хүлээлтээр эцсийн мөч хүртэл хуурсаар байгаад асуудлаа шийдэж чадалгүй балардаг жамтай.

Уян хатан бус байдал хүнийг ийм болгодог байна

Хүн яагаад сэтгэл зүйн уян хатан бус байдалд ордог вэ? гэвэл хүнд байдалд орох эсвэл хүнд асуудалтай тулгарах үед хүн өөрт нь тулгарсан сөрөг үйл явдлын талаар л бодоод байдаг тул бодит шийдлүүдээ олж харж чадахаа больдогтой холбоотой юм. Нөгөө талаар гарц, шийдэл хайж байна гээд хоосон мөрөөдлөөр өөрийгөө тэжээж эхэлдэг тул үүсээд байгаа нөхцөл байдлаа бас л бодитоор үнэлж чадахгүйд хүрдэг. Энэ үед зөвхөн хүсээд байгаа үр дүнг л ярих чадвартай болж харин өөрт нь таагүй зүйлийн талаар ярих тэр бүү хэл бодох ч чадваргүй болж хувирдаг жамтай. Гэтэл асуудлын шийдэл нь ихэвчлэн өөрт нь таагүй арга хэмжээнүүдээс бүрдсэн байх нь цөөнгүй байдаг.

Зарим хүмүүс ийм байдалд орсон хүнийг “зомби” мэт болчихсон юу ч хэлээд нэмэргүй байна” гэдэг. Арга ч үгүй юм. Хүн ийм байдалд орохоор ихэвчлэн тэр гарах гарцын талаар л бодно уу? гэхээс одоо цагт байж бодит нөхцөл байдлаа хүлээн зөвшөөрч чадахгүйд хүрдэг. Үүний үр дүнд одоо цагт байж чадахаа больсон байдаг. Ийм байдалд орсон хүн юу өөрт нь чухал юу харин чухал бус гэдгээ ч ялгах чадваргүй болж хувирна. Бодит байдал дээр асуудлаа шийдвэрлэхэд гол хөшүүрэг болж чадах зүйл бол ердөө яг одоо цагт авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээ байдаг бол тэдгээр нь ихэвчлэн хүлээн зөвшөөрөхөд таагүй зүйлүүд юм.

Архинд донтсон хүн бас л адил. Өөрт нь үүсээд байгаа нөхцөл байдлаа бодитоор үнэлж дүгнэж чадамжгүй болж хувирдаг. Хэрэв “чи архинд гүн донтсон байна” гэж хэлвэл урдаас “би архичин биш зүгээр хаяа балгачихдаг юм” гэж хариулна. Энэ байдлаас гаргах хамгийн эхний алхам бол хүлээн зөвшөөрүүлэх явдал юм. Зөвхөн хүлээн зөвшөөрүүлж одоо цагт байж сурснаар хүн сэтгэл зүйн уян хатан байдлыг олж авах боломжтой.